رجب طیب بنیامین! | افشای همکاری ترکیه با اسراییل در برابر حمله موشکی-پهپادی ایران

با گذشت حدود دو هفته از پاسخ موشکی-پهپادی ایران به اسراییل، هر روز ابعاد تازه‌ای از آن روشن‌تر می‌شود. «فاتح اربکان»،‌ رهبر حزب «دوباره رفاه» ترکیه روز پنجشنبه گفت که رهگیری و انهدام ۹۰درصد از موشک‌های ایران، در سایه رادارهای هوایی پایگاه «کوره‌جیک» در ترکیه انجام شده است. حزب وطن ترکیه نیز با اشاره به بیانیه وزارت دفاع این کشور، کمک اطلاعاتی ترکیه به اسراییل را تایید کرده است.

«رجب طیب اردوغان»، رییس جمهوری ترکیه اما استفاده از پایگاه راداری ناتو در کشورش برای رهگیری پهپاد‌ها و موشک‌های ایران را تکذیب کرده و گفته: «مرکز راداری در کوره‌جیک هیچ ربط، ارتباط، و پیوندی با هیچ کشوری بجز امنیت کشورمان و متحدانمان ندارد و نمی‌تواند داشته باشد». همکاری اطلاعاتی ترکیه با اسراییل در حالی توسط اردوغان تکذیب شده که احزاب مخالف ترکیه، به بیانیه وزارت دفاع این کشور استناد کرده‌اند.

تا نباشد چیزکی...

این نخستین بار نیست که شائبه‌هایی از همکاری اردوغان با اسراییل در حوزه‌های نظامی و اطلاعاتی مطرح می‌شود. یک ماه پیش، در ششمین ماه از بمباران غزه توسط ارتش اسراییل، موسسه آمار ترکیه (TUIK)، اطلاعاتی را در مورد صادرات مواد منفجره، سلاح و مهمات به اسراییل منتشر کرد. مرکز مقابله با اطلاعات گمراه‌کننده ریاست جمهوری ترکیه گزارش‌ مؤسسه آمار را «دستکاری‌شده» و «بی‌پایه» خواند  و وزارت دفاع دولت اردوغان نیز در این مورد نوشت:‌ «امکان ندارد جمهوری ترکیه که همیشه پای آرمان فلسطین ایستاده، فعالیتی کند که به فلسطینی‌ها آسیب بزند». وزارت بازرگانی ترکیه نیز اعلام کرد که صادرات مورد اشاره در گزارش مؤسسه آمار، شامل «مایع فندک»، «قطعات یدکی سلاح شکاری» و «تجهیزات ماهیگیری» بوده است.

پیش از این‌ها اما، خود موسسه آمار ترکیه در اقدامی کم‌سابقه و عجیب آمار درج شده در گزارش خود را تکذیب کرد و اعلام کرد که دولت آنکارا «قطعات سلاح کمری» به اسراییل صادر کرده است.

امروز با گذشت یک ماه، گزارش‌هایی از همکاری پایگاه «کوره‌جیک» ترکیه با اسراییل علیه اقدام موشکی-پهپادی ایران منتشر شده است. پاسخ رسمی ترکیه به این گزارش تفاوتی با واکنش به گزارش صادرات مهمات به اسراییل نداشت با این حال این پرسش خلق می‌شود که چه چیزی باعث شده که تنها در کمتر از یک ماه، دو گزارش از همکاری اطلاعاتی و نظامی آنکارا با تل‌آویو منتشر شده است؟

اردوغان؛ دم خروس یا قسم حضرت عباس؟!

نکته قابل توجهی که شاید همکاری نظامی و اطلاعاتی آنکارا را باورپذیرتر کند، یک بام و دو هوای اردوغان در مواجهه با اسراییل است. مواضع و اظهارات رسمی اردوغان، هرگز با آنچه در واقعیت اتفاق افتاده، همخوانی نداشته است. رییس جمهوری ترکیه، در واکنش به وقایع ۷ اکتبر و نسل‌کشی اسراییل در نواز غزه، اسراییل را «دولت تروریستی» نامید. حماس را «جنبش سیاسی مشروع» خواند و با سران این گروه دیدار کرد. بارها به حقوق فلسطینی‌ها و اهالی غزه تاکید کرده و اسراییل را مقصر وقایع ۷ اکتبر خوانده است.

با این حال اما، روابط اقتصادی آنکارا با اسراییل هرگز قطع نشده است. اردوغان در سخنانش اعلام کرده که روابط تجاری با اسراییل را «کاهش داده و محدودیت‌های بیشتری را نیز بر اسراییلی‌ها اعمال خواهد کرد». آنکارا همچنان به صادرات کالاهایی مثل آلومینیوم، فولاد، مصالح و محصولات ساختمانی، سوخت جت و کودهای شیمیایی به اسراییل، هرچند محدود تر از گذشته، ادامه می‌دهد و شاهرگ اقتصاد اسراییل، در سایه تجارت با ترکیه همچنان جریان دارد.

توضیح و توجیه‌های رییس جمهوری و دیگر نهادها و مقامات ترکیه نیز تا امروز افکار عمومی ترکیه را قانع نکرده است. روزنامه‌های ترکیه، استمرار تجارت این کشور با اسراییل در بحبوحه جنگ غزه را «ننگ» می‌دانند و چهره‌های مشهور رسانه‌های ترکیه، خواستار قطع کامل روابط تجاری آنکارا با تل‌آویو شده‌اند.

در روابط دیپلماتیک نیز، شرایط به همین صورت است. سفیران دو کشور، در هفته‌های ابتدایی پس از ۷ اکتبر برگردانده شدند اما روابط رسمی میان‌شان همچنان ادامه دارد. در اوایل فروردین‌ماه سال جاری، درست هم‌زمان با اینکه اردوغان به شدت از جنایت ارتش اسراییل در غزه انتقاد کرد، روزنامه‌های ترکیه از تلاش او برای بهبود روابط با اسراییل و از سرگیری فعالیت رسمی سفیران در هر کشور نوشتند.

یک بام و دو هوای اردوغان در مساله ایران و اسراییل

در جریان تنش‌های نظامی ایران و اسراییل نیز، اردوغان مثل همیشه، سیاست یک بام و دو هوا را پیش گرفت. فردای پاسخ نظامی ایران به اسراییل، طرفین را به کاهش تنش‌ها فراخواند و یک هفته بعد، بنیامین نتانیاهو را «مسوول تنش‌های اخیر در خاورمیانه» دانست. او همچنین از «سکوت غرب در برابر حمله اسراییل به سفارت ایران در دمشق» انتقاد کرد و گفت اسراییل در تلاش است در منطقه تنش‌زایی کند.

حالا اما یک هفته نگذشته که احزاب و رسانه‌های ترکیه، از خدمت‌رسانی پایگاه راداری این کشور به متحدانش در ناتو برای رهگیری موشک‌ها و پهپادهای ایرانی خبر داده‌اند.

با این تفاسیر، به نظر می‌رسد که رجب طیب اردوغان، بر خلاف اظهاراتی که در دفاع از ایران و مساله فلسطین داشته، نه تنها هرگز قصد اعمال فشار به اسراییل را در سر نداشته بلکه همواره در بزنگاه‌ها، به یاری آن نیز برخاسته‌است. به ویژه در مورد ایران، این رفتارها را اگر در کنار تقویت گروه‌ها و جریان‌های تجزیه‌طلب و قومیت‌گرا در ایران و حمایت از گروهک‌های تروریستی و جدایی‌طلب در مرزهای ایران و ترکیه قرار بدهید، پازل رفتاری اردوان در قبال ایران تکمیل‌تر می‌شود.